Дукха хан йоццуш, Соьлжа-ГIалахь кегийрхошна юкъахь хаттам дIабаьхьира оха. «Нохчийн меттан дийнан хьокъехь» Указ юкъадаьккхина 10 шо кхочуш хилар царна хаьий а, церан доьзалшкахь нохчийн мотт буьйций а хьожуш (церан дехарца фамилеш ца йовзуьйту оха).
Раяна, ТIехьа-Мартан кIоштан СемаIашка юьртан яхархо, Нохчийн пачхьалкхан хьехархойн университетан нохчийн меттан отделенин 1-чу курсан студентка:
– Нохчийн мотт сайна хазахетарна а, дукхабезарна а яхана со нохчийн меттан отделене деша. Со школехь доьшуш йолуш дуьйна нохчийн мотт хьеха лаам болуш а яра. Сайна иза кIорггера хаьа ала-м хIуттур яц, делахь а, оцу тIехь къахьега ойла-м ю сан. Тхан доьзалехь даима а нохчийн мотт буьйцу. Бакъдерг дийцича, сайн нийсархошца,тхо цхьаьнакхеттачохь, массара а цхьабосса оьрсийн мотт буьйцу, тIаккха, ас а оьрсийн мотт бийцича бен тхан къамел дIа а ца доьду. Цаьрца нохчийн маттахь йистхила а, къамел дан а хьаьгна хуьлу со.
ИсмаьIал, Соьлжа-ГIалин вахархо:
– Сан бералла Россин кхечу регионехь дIаяхана. 2008-чу шарахь цIадаьхкина тхо. Оьрсийн берашна юкъахь со кхуьуш хиларе терра, нохчийн мотт бийцар ца нислора сан. ДагадогIу суна, тхан дас-нанас ас чохь оьрсийн мотт буьйцуш шайна хезча, даима а дов дора суна, «нохчийн мотт бийца», олий. Ишта-м, нохчийн маттахь еша а, нохчийн мотт бийца а хаьа суна.
Милана, Соьлжа-ГIалин яхархо:
– Суна хуур дац, суна нохчийн маттахь дика йистхила ца хаьа, – юхаелира йоI. Оха йохье яьккхира Милана. ТIаккха, бехкала а яхна, цо элира: – Соьлжа-ГIалахь йина а, кхиъна а ю со. Кхузахь, дукха хьолахь, буьйцург оьрсийн мотт бу. Берийн бешахь а, школехь а, уьйтIахь ловзучу хенахь а буьйцуш хезарг даима а оьрсийн мотт хуьлура. Цо тIеIаткъам бар бахьана долуш, тахана ас, дукха хьолахь, буьйцург оьрсийн мотт бу. Школехь тхуна хьехна нохчийн мотт, амма, суо бер долчу хенахь дуьйна сайн лерехь бекна мотт оьрсийниг хилла хиларна, суна иза Iамо чолхе хетара. Тахана, баккъал а, хIинца аш санна, сайга кхечо а оцу хьокъехь дерг хаьттича, суна чIогIа эхь хетар ду.
Малика, Соьлжа-ГIалин яхархо:
– Бакъдерг дийцича, кIорггера нохчийн мотт а, шира дешнаш а дика ца девза суна. Амма, тхан доьзалехь даима а нохчийн мотт бийцина. Тхо кхузахь Iийна а, Iаш а ду, хIетте а, цкъа а чохь оьрсийн мотт буьйцуш хезна а дац суна. Вайна ма-хаъара, хIокху заманахь, къаьсттина кегийрхошна юкъахь,чIогIа даьржина ду вовшашца оьрсийн мотт бийцар. Цхьаболчара-м дозаллица а хоуьйту ненан мотт шайна цахаар. Уьш, баккъал а, Iехабелла нах бу. Дуьненан къаьмнийн меттанаш Iамо а деза, уьш хиъча дика а ду. Делахь а, шен ненан мотт дIа а тесна, муха буьйцур бу кхечу къоман мотт?!
З.ХАСИЕВА
№ 31 (2925)